Chrissy lại dẫn Elina đi vào bên trong, đang là giờ làm cao điểm nên lượng công nhân bên trong nhà máy rất đông, bọn họ không mặc trang phục như những người dân bình thường mà là trang phục công nhân hiện đại với áo lót màu trắng, quần và tạp dề màu xanh, trên đầu cũng đội một chiếc mũ màu xanh. Công nhân trong nhà máy rất đông, bao gồm cả thợ dệt, thợ kéo sợi và người khuân vác, cao điểm một lúc có đến một ngàn công nhân cùng lao động trong nhà máy nhưng bởi vì diện tích nhà máy rất rộng, ngược lại không lộ vẻ chen chúc.

- Phó hội trưởng đại nhân.

Hai người vừa đi vào thì một người trung niên mặc áo dạ màu nâu đi ra chào hỏi. Đối với người này Elina rất quen thuộc, bởi người này là tâm phúc của nàng tại Hoa Hồng Đen thương hội, Wistel. Nhà máy dệt là một nhà máy liên doanh, do cả Lý Anh Tú và Elina bỏ công sức vào, nên trong bộ máy điều hành của nhà máy nhân sự cũng từ chính hai người bổ nhiệm bao gồm có một xưởng trưởng và hai xưởng phó, trong đó một xưởng trưởng và một xưởng phó từ Lý Anh Tú bổ nhiệm, một người còn lại là Wistel do Elina bổ nhiệm. Chrissy đối với Wistel cũng vô cùng quen thuộc liền quay sang với Elina nói.

- Đã có Wistel xưởng phó ở đây, hắn so với ta còn rõ ràng hơn tình hình nhà máy. Nên để hắn đưa tiểu thư đi tham quan. Ta còn có công vụ tại thân, còn phải trở về nha môn.

Elina gật đầu tỏ vẻ cảm kích nói.

- Cảm ơn tri phủ đại nhân. 

Chrissy đi rồi gương mặt Elina lập tức đổi lại vẻ lạnh lùng vốn có, những thuộc hạ của nàng đối với gương mặt này tương đối quen thuộc, Elina làm việc lúc nào cũng vô cùng nghiêm túc. Elina hướng Wistel nói.

- Trình bày một chút tình hình trong xưởng đi.

Đối với chủ tử của mình Wistel dù rất quen thuộc nhưng cũng phải nuốt một ngụm nước bọt rồi mới nói.

- Bẩm phó hội trưởng đại nhân, hiện tại nhà máy dệt có tổng cộng một trăm năm mươi ba khung máy móc, trong đó máy kéo sợi chiếm đến năm mươi sáu khung, máy dệt ba mươi khung, còn sáu mươi bảy khung khác đang trong quá trình cải tạo còn chưa đi vào hoạt động.

Elina kinh ngạc hỏi.

- Làm sao có thể, số khung máy kéo sợi làm sao lại vượt máy dệt nhiều như vậy, như thế chẳng phải hàng tồn sẽ rất lớn?

Wistel bình tĩnh nói.

- Mời phó hội trưởng đi vào trong nhà xưởng sẽ rõ.

Nói rồi liền đưa cho Elina một cái khẩu trang. Khu nhà máy nằm chính giữa khuôn viên chia làm hai khu vực, một khu đặt máy kéo sợi, một khu là dệt. Vừa đi vào khu kéo sợi Elina lập tức cảm nhận được sự khác biệt. Tại Bravia thợ kéo sợi bông điều kiện làm việc rất vất vả, không gian chật hẹp, mặt đất tràn đầy sợi bông, các loại nguyên vật liệu, nhất là bọn hắn thường xuyên tiếp xúc với các sợi bông, sợi gai các loại nên thường dẫn đến chứng bệnh gọi là bệnh bụi phổi bông. Do đó tuổi thọ của thợ kéo sợi bông thường không quá cao.

Thế nhưng bên trong xưởng kéo sợi của nhà máy hiện tại lại rất rộng rãi, các máy được đặt cách ra xa nhau, mặt đất lại tương đối sạch sẽ, từng kiện hàng được xếp dọn gọn gàng, không khí không phải tràn đầy bụi bông mà tương đối thông thoáng. Làm người hai đời, kiếp trước học lịch sử nên Lý Anh Tú biết rõ điều kiện sinh hoạt của thợ kéo sợi người Anh là như thế nào, hắn càng biết nguy hại của bụi bông đến sức khỏe con người, dù là đến thời hiện đại số thợ trong ngành may mặc bị bệnh phổi bụi bông cũng không hề ít. Phương pháp hạn chế tình trạng này chỉ có cách là cơ giới hóa hầu hết các khâu, hạn chế công nhân tiếp xúc với bụi bông, thế nhưng hiện tại Lý Anh Tú không thể làm được. Do đó khi xây dựng nhà máy hắn cố gắng tạo điều kiện không gian tốt nhất cho công nhân, ngoại trừ không gian rộng, trên trần nhà còn có một hệ thống thông khí chạy bằng sức gió, hút bụi bẩn bên trong nhà máy ra ngoài, đưa không khí tươi mới vào bên trong, ngoài ra quy định của nhà máy các kiện hàng bông vải phải được xếp dọn gọn gàng, hai tư trên bảy phải có người quét dọn, điều kiện vệ sinh sạch sẽ.

- Không sai, thiết kế nhà máy thật tốt, tại Bravia ta cũng thật muốn kiến tạo một nhà máy như thế này.

Elina đối với phân xưởng rất hài lòng, Wistel liền nói.

- Thuộc hạ cũng cảm thấy rất thần kỳ, điều kiện lao động như vậy đối với công nhân rất thoải mái, năng suất làm việc của bọn họ ngược lại tăng cao. Nghe nói thiết kế là do một tay Thiếu úy đại nhân làm đây.

Wistel cũng không biết thân phận thật của Lý Anh Tú. Elina nghe vậy trong lòng càng ngọt ngào, người yêu của nàng quả thực là kỳ nhân đây. Thế nhưng sự thật chỉ là Lý Anh Tú lệnh ý tưởng, thiết kế ngược lại là do Nguyễn An kết hợp với hai học trò cưng của Cao Lỗ là Anthur và Gozalet xây dựng lên.

Tham quan một vòng xưởng kéo sợi Elina cũng không thấy có gì đặc biệt ngoại trừ nhà xưởng và thái độ làm việc của các công nhân, các khung máy vẫn là của Bravia cung cấp đây. Thế nhưng đi sang xưởng dệt Elina mới biết cái gì gọi là kinh hãi.

Bên trong xưởng dệt người ít hơn bên xưởng kéo sợi gần một nửa, thế nhưng kinh ngạc hơn chính là những máy dệt này vậy mà tự động chạy, các máy móc được đặt trên mặt đất gắng liền với một hệ thống bánh răng bên dưới, không biết vì lý do gì những hệ thống bánh răng này vậy mà tự quay đưa đến máy dệt tự hoạt động, một máy cũng chỉ cần một thợ dệt mà thôi.

- Điều này làm sao có thể?

Nghe phó hội trưởng kinh ngạc Wistel cũng cười khổ nói. 

- Hội trưởng có nhìn thấy những bánh xe lớn ngoài kia, dựa vào sức nước chúng liền cung cấp động lực cho nhà máy. Những máy dệt này đều bị các công tượng của Đại Việt cải tiến lại, năng suất so với trước hơn đến bốn mươi lần. Hơn nữa vải làm ra cũng rất bền chắc hơn làm thủ công. Nghe xưởng trưởng nói bên phía Đại Việt sau khi cải tiến xong máy dệt cũng sẽ cải tiến máy kéo sợi, cũng sử dụng sức nước đây.

Elina nghe vậy liền biết được sự lợi hại của vấn đề, máy kéo sợi và dệt của Bravia vốn đã là tiên tiến nhất khu vực hiện đại, thế nhưng chúng nó có một nhược điểm chính là đòi hỏi sức lực lớn mới có thể kéo được, do đó trong quá trình lao động tốn rất nhiều công sức. Nếu đưa sức nước đi vào tự động hóa, nhà máy sẽ giải phóng được một lực lượng lớn lao động, giá thành sản phẩm cũng sẽ được hạ xuống. Khi hàng dệt giá cả hạ xuống đương nhiên nhu cầu hàng dệt sẽ tăng lên, lúc đó công nhân ngành dệt cũng sẽ càng phát triển thêm quy mô về số lượng.

- Hiện tại nhà máy có bao nhiêu công nhân?

Elina liền nghĩ đến vấn đề này hỏi. Wistel luôn ghi nhớ, nắm rất kỹ con số nói.

- Bẩm phó hội trưởng, nhà máy hiện tại có đến hơn ba ngàn công nhân, trong đó hai ngàn người là thợ dệt. Bọn hắn chia làm ba ca làm việc, toàn bộ máy móc hầu như hoạt động cả ngày, không lúc nào ngừng nghỉ. Nhà máy mới chỉ hoạt động được ba tháng, nhưng tiền lời đưa về đã lên đến bốn mươi ngàn quan.

Ba tháng, bốn mươi ngàn quan, đối với một nhà máy mà nói đó là một con số kinh người, nhưng đây chỉ là con số khi nhà máy mới hoạt động được một nửa công suất, nếu toàn bộ máy móc vận hành lợi nhuận không chỉ gấp đôi mà tính. Lý Anh Tú nói đúng, lần này Elina đến đây quả thực nhận được sự kinh hãi. Wistel nhăn nhó đáp.

- Thực ra lợi nhuận còn có thể tăng cao nữa nếu Thiếu úy đại nhân không tăng cao tiền lương và phúc lợi cho công nhân đây. Mỗi tháng mỗi công nhân đều nhận được ít nhất cũng là năm trăm tiền, so ra đều muốn cao hơn tiền lương thợ dệt tại Bravia gần gấp rưỡi.

Hiện tại thợ dệt tại Bravia hưởng lương lại tương đối thấp, bọn hắn tuy chủ lưu là thợ dệt nhưng có thời gian vẫn chăm lo cho đồng ruộng, ngược lại không phải là chuyên môn hóa như công nhân của Đại Việt. Nhưng tiền lương năm trăm tiền quả thực là rất cao, một tháng năm trăm tiền chẳng phải là chỉ cần bốn tháng liền được một đồng vàng Dinar sao, đây là tiền lương có mơ mà người dân Bravia nói riêng và cả dân chúng Bắc Hải nói chung cũng không dám nghĩ đến. Wistel lại nói tiếp.

- Hơn nữa mỗi ba tháng lại có một lần tổng kết, ai lao động tốt đều được khen thưởng đến một tháng lương đây. Thiếu úy cho phép đám công nhân tổ chức một bộ phận gọi là công đoàn, giám sát hoạt động trong xưởng, nếu có trường hợp ức hiếp công nhân liền có thể báo cáo đến quan phủ. Quả thực ta nhìn đều muốn trở thành công nhân rồi.

Có một điều Wistel không nói chính là lương công nhân cao, giai cấp lãnh đạo như bọn hắn ngược lại cũng rất cao, như Wistel hiện tại lương một tháng ít nhất gấp bốn lần công nhân hiện tại, còn có thưởng lễ, thưởng quý các loại lương bọn hắn đều cao hơn cả quan lại tứ phẩm đây.

Thực ra lương công nhân rất cao nhưng bọn hắn cũng phải đóng những khoản phí bắt buộc khác nhau như mười phần trăm tiền lương thuế thu nhập cá nhân, ba phần trăm lương phí bảo hiểm, một phần trăm lương phí công đoàn,... Sau khi trừ các khoản chi phí công nhân thực lãnh cũng chỉ còn hơn bốn trăm tiền thế nhưng bọn hắn vẫn vui vẻ đóng bởi vì triều đình hướng bọn hắn giải thích rõ những thứ phí thu này, đồng thời tiền lương của bọn họ cũng cao hơn làm nông dân rất nhiều, nên ai ai cũng đều tự giác đóng nộp.